Iedereen kent Lego®. En bijna iedereen heeft als kind met Lego® gespeeld. De blokjes, wieltjes en poppetjes spreken zo tot de verbeelding, dat zelfs de meeste volwassenen het niet kunnen laten iets te bouwen als er Lego® op tafel ligt.
Wat is Lego® Serious Play®?
Bij Lego® Serious Play® gebruiken we Lego® als middel om antwoorden op vragen te geven, oplossingen voor uitdagingen te vinden en elkaar beter te leren kennen. Een gecertificeerde facilitator stelt de deelnemers een serie goed voorbereide vragen. Op basis van deze vragen bouwen de deelnemers een driedimensionaal model. Dit model wordt vervolgens in de groep toegelicht.
FireWare en onze partner KWK Huisvestingsregisseurs, hebben de Lego® Serious Play® methode bijvoorbeeld veelvuldig ingezet voor complexe (huisvestings-)vraagstukken. In onze gezamenlijke whitepaper laten we zien hoe de methode werkt en wat je er mee kunt bereiken. Dit document bieden we als gratis download aan.
Waarom Lego® Serious Play®?
Je kent ze vast: vergaderingen en brainstormsessies waar 20% van de personen 80% van de tijd aan het woord is. De vraag “wat doe ik hier eigenlijk?” dringt zich op en stiekem weet iedereen al wat er gezegd gaat worden en door wie. In het Lego® Serious Play® jargon heet dit een “Lean Backward Meeting”.
Met Lego® Serious Play® gaan we voor een “Lean Forward Meeting”. Elke deelnemer is 100% van de tijd 100% betrokken. Zo draagt iedereen bij met zijn of haar ideeën, inzichten, meningen en oplossingen. Het idee van Lego® Serious Play® is de collectieve kennis van de groep te benutten en niet slechts de minderheid met het hoogste woord te laten bepalen.
Binnen FireWare maken we regelmatig gebruik van de methode. We gebruiken Lego® om elkaar beter te leren kennen en om samen tot oplossingen te komen. We zetten Lego® Serious Play® in bij onze eigen interne processen, tijdens brainstormsessies met klanten, maar ook bij relaties buiten onze sector. Omdat het werkt!
Hoe werkt Lego® Serious Play®?
Een Lego® Serious Play®-sessie wordt geleid door een gecertificeerde facilitator. Door middel van een aantal “warming up” oefeningen zorgt hij ervoor dat iedereen “Lego®” gaat spreken. Daarna begint het echte werk. De basisroutine van een Lego® Serious Play® sessie is altijd hetzelfde: de vraag stellen – bouwen – delen – reflecteren.
- De vraag stellen: Een goede voorbereiding bepaalt voor een groot gedeelte het succes van een Lego® Serious Play sessie®. Wat voor vragen moeten er gesteld worden en in welke volgorde? En welke vraagstelling draagt het beste bij aan het resultaat? Nadat de vraag is voorgelegd aan de groep, begint het bouwen.
- Bouwen: Het gaat bij het bouwen niet om de esthetiek of het vernuft van de constructie. Bij Lego® Serious Play® geef je zelf betekenis aan de blokjes. En jouw betekenis is de enige juiste. Door te werken met metaforen, kan dezelfde Lego® steeds antwoord geven op andere vragen, varierend van “Welke taken stel jij altijd uit tot het laatste moment?” tot “Bouw je ideale werkdag.”.
De ene keer is een blokje een computer waarop niet ingelogd kan worden, bij de volgende vraag staat datzelfde blokje symbool voor een kop koffie. Allemaal Lego®-steentjes die helpen een verhaal te vertellen. En iedereen krijgt de vrijheid zijn of haar eigen, individuele model te bouwen. - Delen: Om de beurt vertelt elke deelnemer zijn of haar verhaal bij het model. Tijdens het vertellen komt de deelnemer er soms zelfs achter dat het gebouwde model meer en diepere betekenissen had dan gedacht. Dit proces noemen we “denken met je handen”. Doordat elke deelnemer deelt én luistert, komen alle gebouwde modellen en de redeneringen daarachter aan bod.
- Reflecteren: Na de toelichting op het model stimuleert de facilitator de overige deelnemers vragen te stellen. Dit zorgt voor nieuwe en diepere inzichten bij zowel de bouwer als de vragensteller en is één van de belangrijkste toegevoegde waardes van Lego® Serious Play®. Doordat de facilitator ervoor waakt dat vragen altijd over het model gaan en nooit over de maker, creëert hij een veilige omgeving voor het delen van gedachten.
Bouwt iedereen alleen maar zijn eigen model?
Het individuele model is de basis van waaruit gewerkt wordt. Afhankelijk van de gewenste output, beschikbare tijd en de vraagstelling kunnen er ook andere bouwvormen gebruikt worden. Binnen Lego® Serious Play® kennen we er 7:
- Het individuele model. Hier start een sessie altijd mee: elke deelnemer maakt zijn of haar eigen model.
- Het gezamenlijke model. De individuele modellen worden samengevoegd tot één model waar iedereen zich in kan vinden.
- Een landschap. De individuele modellen worden door de deelnemers in een opstelling gezet. Dit is een methode die inzichtelijk maakt hoe de individuele modellen zich ten opzichte van elkaar verhouden.
- Verbindingen. Met speciale Lego®-blokken worden er verbindingen en connecties gelegd tussen de modellen.
- Een systeem. Deze bouwvorm ligt in het verlengde van verbindingen maken en maakt inzichtelijk waar de afhankelijkheden liggen.
- Gebeurtenissen en beslissingen. Door middel van simulaties laat deze bouwvorm zien welke invloed beslissingen en gebeurtenissen op het systeem hebben.
- Simple Guiding Principles. Deze bouwvorm helpt bij het komen tot een set uitgangspunten waar je als team of organisatie op kunt terugvallen bij het maken van een moeilijke (strategische) beslissing.
De facilitator heeft hiermee een heel arsenaal aan werkvormen die hij kan combineren om tot een passende Lego® Serious Play® sessie te komen.
Wanneer zet je Lego® Serious Play® in?
Binnen FireWare gebruiken we Lego® Serious Play® voor onder andere strategiebepaling, productontwikkeling, verbetertrajecten, organisatievraagstukken en conceptontwikkeling. Maar de methode is veel breder inzetbaar: Denk hierbij aan conflicthantering, teambuilding en visieontwikkeling. Omdat onze ervaringen met de methode zo goed zijn, vallen we er graag op terug. En die kennis zetten we ook graag in voor externe partijen!
De antwoorden op praktische vragen
Hoeveel personen kunnen er mee doen aan een Lego® Serious Play® sessie? - Dat hangt erg van de beoogde doelen af. Zelf houden we tussen de 2 en 12 deelnemers aan. Grotere groepen kan ook, al is het dan vaak nodig een tweede facilitator in te zetten.
Hoe lang duurt een Lego® Serious Play® Sessie? - De meeste sessies beslaan één of twee dagdelen. Meerdaagse sessies komen ook voor. Tijdsduur is afhankelijk van het gewenste resultaat, de beschikbare tijd en het aantal deelnemers.
Welke Lego®-stenen worden er gebruikt? - Er is goed nagedacht over welke Lego®-blokken er in de sets zitten die we gebruiken. Tijdens de eerste fase van de sessie heeft iedereen zijn “eigen” set. Afhankelijk van de complexiteit en duur van de workshop kiezen we voor de Lego® Serious Play® Exploration Kit (art. nr 2000409 ) of de Starter Kit (art. nr. 2000414). Later in de sessie komen er veel meer Lego®-stenen voor de deelnemers beschikbaar. We zetten dan onder andere de Indentity & Landscape Kit (art. nr. 2000430) en de Connections Kit (art. nr. 2000431) in. We zorgen in elk geval voor meer dan voldoende materiaal om mee te werken.
Wordt er gewerkt met gecertificeerde facilitators? - Alleen facilitators die een intensieve training door de grondleggers van Lego® Serious Play® in Kopenhagen hebben doorlopen, zijn gecertificeerd om een Lego® Serious Play® sessie te begeleiden. Binnen FireWare is Sef Hendrickx gecertificeerd Lego® Serious Play® facilitator. Bij grotere groepen roepen we de hulp in van bevriende gecertificeerde facilitators.
Wat is de prijs van een Lego® Serious Play® sessie? - De investering voor een sessie is sterk afhankelijk van de groepsgrootte, tijdsduur en voorbereidingstijd. Gemiddeld moet voor een sessie rekening worden gehouden met € 800,- per dagdeel, exclusief voorbereiding, reis, verblijf en materiaalkosten. Lego®-sets zijn bij FireWare zowel te huren als aan te schaffen. Neem voor een exacte prijsberekening even contact met ons op.
Zijn er zaken waar ik rekening mee moet houden? - We gaan voor een optimaal resultaat. Daarom zijn er een aantal basisregels waar elke deelnemers zich aan dient te houden. De belangrijkste is dat mobiele telefoons tijdens een sessie niet zijn toegestaan. We verwachten dat iedereen met 100% aandacht aanwezig is.
Waar kan een Lego® Serious Play® sessie gehouden worden? - Dat kan eigenlijk overal! Als er maar een paar grote tafels beschikbaar zijn. We hebben al sessies gehouden op het strand, in hotels, brandweerkazernes, vergaderruimtes en op zeilschepen midden op het IJsselmeer. Privacy is daarbij wel van groot belang. Mocht je een sessie op een externe locatie willen houden, dan is het goed om te weten dat we bij FireWare een speciaal ingerichte brainstormruimte hebben waar gebruik van gemaakt kan worden.
