Foto's: Koen Laureij Fotografie & FireWare.
In de nacht van 23 op 24 maart vond een calamiteitenoefening plaats in de Leidsche Rijntunnel op de A2. Dit soort oefeningen zijn belangrijk voor hulpdiensten, Rijkswaterstaat en de tunnelbeheerder om te ervaren hoe snel rookontwikkeling kan gaan tijdens een tunnelbrand. Het zicht van de hulpdiensten wordt dan flink belemmerd, waardoor zij voor een waanzinnige uitdaging komen te staan!
Vierjaarlijkse realistische oefening
De Nederlandse tunnelwetgeving schrijft voor dat er eens in de vier jaar praktisch geoefend moet worden op calamiteiten. Bij deze tunneloefening waren zo'n 140 mensen ondersteunend betrokken en namen zo’n 80 mensen deel. Daarmee was qua mankracht de grootste oefening in de geschiedenis van de Leidsche Rijntunnel. Het was een ongelooflijke ervaring om een oefening op deze schaal mee te mogen maken, waarbij we versteld hebben gestaan van de professionaliteit van alle betrokken partijen. De tomeloze inzet van alle hulpdiensten, acteurs, figuranten en LOTUS-slachtoffers heeft er voor gezorgd dat de oefening van noodzakelijke realistische aard kon zijn. Daarnaast hebben bedrijven als Collewijn Berging en Engie ervoor gezorgd dat wij ons volledig konden richten op de uitvoering van ons specialisme. Complimenten zijn ook op zijn plaats voor de rol van Politie Midden-Nederland, Gemeente Utrecht en de Veiligheidsregio Utrecht. De voorbereiding in aanloop naar de oefening was uitstekend en op het gebied van de informatievoorziening ondervonden wij enorme profijt van het feit dat alles in goede banen werd geleid.
Alles bij elkaar genomen, kunnen we spreken een waanzinnige oefening, waarvoor we in het bijzonder Piet Peeters en Patrick Elferink van Rijkswaterstaat Midden-Nederland willen bedanken. Een ontzettend gave opdracht en wat een fijne samenwerking!
Leidsche Rijntunnel A2
De calamiteitenoefening vond plaats in de twee oostelijke tunnelbuizen van de Leidsche Rijntunnel A2. Deze hebben een lengte van 1.650 meter. Aan de oefening werd deelgenomen door Rijkswaterstaat, Veiligheidsregio Utrecht, gemeente Utrecht en de politie. Tijdens de oefening stonden de werkwijze en procedures die bij de bestrijding van een incident in de tunnel gevolgd moeten worden centraal. De uitkomsten van de oefening zullen worden gebruikt om de calamiteitenplannen en de procedures waar nodig aan te passen en mogelijk te optimaliseren.
Foto's: Koen Laureij Fotografie & FireWare.
Spectaculair scenario voor alle betrokkenen
Omdat de oefening in de nacht plaats vond en toch iedereen speciaal voor de oefening een nacht doorwerkt, is het belangrijk dat alle betrokken partijen hun oefendoelen konden behalen. Dit betekende naast aandacht voor de multidisciplinaire doelen ook aandacht voor de monodisciplinaire doelen. Verder was het van belang dat de oefening niet groter zou worden dan GRIP 1.
Om aan al deze voorwaarden te voldoen is er een spectaculair scenario opgebouwd. Een automobilist raakt onwel en verliest daardoor de macht over het stuur. Vervolgens ramt zijn auto de zijkant van de tunnel, waardoor het voertuig in brand vliegt. De bestuurder overlijdt ter plaatse. Een motorrijder die vlak achter de auto rijdt schrikt en komt ten val. Tijdens de val wordt hij onthoofd. Door deze enscenering is er een uitdagend scenario gecreëerd voor zowel de verkeersongevallenanalyse als de forensische opsporing.
Achter het ongeval ontstaat een kettingbotsing tussen diverse personenauto’s en een vrachtwagen. Hierdoor komt een aantal automobilisten bekneld te zitten. Daarnaast worden hulpdiensten geconfronteerd met de vondst van een personenauto zonder inzittenden.
Hoge druk
Bij het aanrijden van de situatie wordt het werk van de hulpdiensten al belemmerd door bijzondere situaties. Er is een busje met acht personen van een sjoelvereniging gestrand die zijn weg niet kan vervolgen. De leden dreigen hun vlucht naar het wereldkampioenschap sjoelen te missen en eisen de aandacht van de hulpdiensten op. Daarnaast is een diplomatenauto van de buitenlandse federatie gestrand. Omwille van haar veiligheidsprotocol weigert de inzittende ambassadrice uit te stappen. Haar beveiliger eist dat beiden de tunnel binnen het uur hebben kunnen verlaten, anders komt een extraction team van de ambassade hen bevrijden. Door middel van deze elementen in het scenario is de druk op de hulpdiensten opgevoerd.
Foto's: Koen Laureij Fotografie & FireWare.
Waanzinnige rookoutput
Één van de belangrijkste randvoorwaarden voor deze oefening was een hoeveelheid rook die overeenkomt met een daadwerkelijke autobrand. Daarnaast moest er ook gedurende de hele inzet, van alarmering tot blussing, rook gegenereerd worden. Dit zonder het tussendoor opwarmen van de machines. Door middel van de stuurcomputers kon er tot 60.000m3 per minuut rook geproduceerd worden. Zo was de rookhoeveelheid nauwkeurig aan te passen aan de fase van de inzet.
Het verkeer en de omgeving werd gewaarschuwd via drips. Met continue waarneming is er voor gezorgd dat deze hoeveelheid rook niet tot overmatige overlast of onveilige situaties heeft geleid voor de omgeving.
Om dit voor elkaar te krijgen in de lange tunnels, gingen onze ensceneringsspecialisten goed bewapend op pad. Onze technische dienst had vier rookkisten geprepareerd, bestaande uit veertien Stratus rookmachines en twaalf Firespots. Door middel van verticale rookinjectie ontstond een realistische rookopbouw. De rookcontainers produceerden een waanzinnige continue rookoutput. Daardoor was deze realistische enscenering in mum van tijd opgezet.
Voor de enscenering van de brandende voertuigen werden Vesta’s ingezet. Het inzittende overleden slachtoffer werd gesimuleerd met een oefenpop, eveneens als de onthoofde motorrijder.
De hele oefening is aangestuurd door middel van een stuurcomputer in een regiewagen. Op deze manier waren de vlambeelden en de rookoutput zeer nauwkeurig en dynamisch te regelen. De cameraregie voor de evaluatiebeelden is ook gedaan vanuit dit voertuig. Wel zo comfortabel!
Met dank aan de onderhoudsaannemer (Engie) was de enscenering om 4 uur 's ochtends opgeruimd en de tunnel genormaliseerd. Dankzij van Rooijen Catering zijn we vervolgens met goed gevulde magen vertrokken naar het thuisfront.
Multidisciplinair, ook als alle slachtoffers al gered zijn
De uitdaging bij een dergelijke grootschalige multidisciplinaire oefening is om alle kolommen op een goede manier aan het werk te zetten. Dat is bij deze oefening goed gelukt!
De oefening stopte dan ook niet op het moment dat alle slachtoffers gered en geborgen waren. Ook het weer in bedrijf stellen van de tunnel na het incident vormde een cruciaal deel van de oefening. Dit was erg gaaf om mee te maken en te zien. Te vaak wordt er einde oefening gegeven nadat de hulpdiensten klaar zijn met hun inzet. Maar alles wat daarna komt is zeker niet te onderschatten!
Bekijk onze video
Bekijk de tunneloefening in 360 graden
Gebruik je een mobiele telefoon? Klik op de titel van de video's om ze te bekijken in je YouTube applicatie.
Betrokken partijen
Bij deze tunneloefening konden we rekenen op nauwe samenwerkingen. Bij de oefening waren onder meer de volgende partijen betrokken:
