Woensdagavond 1 april was het zover, de try-out van de eerste digitale oefenavond bij FireWare. Vanuit de speciaal voor dit doel ingerichte studio in Wieringerwerf werd met dit initiatief gestart. Een oefenavond voor Veiligheidsregio Noord-Holland Noord, over de explosiegevaarmeter. In dit artikel delen we de eerste bevindingen.
Doel van deze eerste sessie was voornamelijk het delen van informatie. Veel hulpverlenende instanties worstelen nu met hun vakbekwaamheid. Wellicht helpt dit initiatief andere organisaties met hun keuzes en afwegingen. En wellicht zijn er ook tips en ideeën voor ons! Het gaat nog te ver om in dit artikel écht al onze bevindingen en afwegingen te delen. In deze eerste editie vind je voornamelijk de bevindingen vanuit de diverse rollen.
In het volgende artikel zullen we onder andere dieper ingaan op de gekozen soft- en hardware. We hebben in deze eerste sessie al ontdekt dat er een aantal aanpassingen nodig zijn. We nemen je de volgende keer graag mee in onze afwegingen! Je kunt je onderaan dit artikel inschrijven voor de nieuwsbrief “vakbekwaam op afstand”. We sturen je dan automatisch nieuwe artikelen toe zodra deze klaar zijn.
De uitgangspunten van deze try-out:
“If you are not prepared to be wrong, you will never come up with something original”. Deze uitspraak van Sir Ken Robinson hangt in één van de kantoren van FireWare. En hoe waar is deze uitspraak in deze tijd. We zijn deze oefenavond ingegaan met het idee om te kijken wat er gebeurt. We omarmen imperfectie en geven onszelf zo de ruimte om te leren. En dat is gaaf!
Wat hebben we gedaan:
- Met een pilotgroep van 18 deelnemers zijn we een oefenavond gestart.
- Het uitgangspunt is het bereiken van maximale interactiviteit.
- Als basis is een bestaande les over de multi-explosiegevaarmeter gebruikt, met een bestaande PowerPoint prestentatie.
- De instructeur heeft zoveel mogelijk de les gehouden zoals hij deze ook tijdens een normale oefenavond zou doen.
- Er was één technicus aanwezig voor het schakelen van de camera’s en het bedienen van licht en geluid.
- Er was één moderator aanwezig om de software, in dit geval Zoom, te bedienen.
- Kennis overbrengen was één van de doelen van de avond. Bovenal was het uitgangspunt om ervaring op te doen in deze manier van lesgeven en daarvan te leren.
- Met de input van deze sessie gaan we aanpassingen doen. Aanstaande maandag zullen we vervolgens een verbeterde versie ingaan, op een grotere schaal.
- We delen onze ervaringen met een breder publiek, om zo ook andere hulpverleners te kunnen helpen met dit traject. We hebben de wijsheid niet in pacht.
De rol van de instructeur
Voor de instructeur is de overgang van lesgeven voor een klas naar lesgeven voor een camera een hele grote. De interactie is anders. Het “gevoel” mist. Met deze oefenavond is er een bestaande PowerPoint en bestaande les gebruikt om te kijken hoe dicht we dit “klasgevoel” kunnen benaderen. Het eerste wat opvalt, is dat het geluid anders is. Je hoort de deelnemers niet. Alleen als ze echt wat te zeggen of te vragen hebben. Alle losse opmerkingen, kleine grapjes zijn weg. Het is heel erg “clean”. Dat maakt het ook lastig voor de instructeur zelf om grapjes te maken. Door het gebrek aan interactie kan dit een oncomfortabel gevoel geven. Daar is echter wel aan te wennen.
Daarbij komt automatisch het gegeven dat als er geen reactie is, de instructeur automatisch lang aan het woord blijft. Zeker in combinatie met een PowerPoint die gemaakt is voor het klassikaal lesgeven. De lesvoorbereiding moet toch iets anders. Dat wil zeggen, meer nadenken over de details die in beeld moeten komen en iets meer afwisseling tussen voorwerpen laten zien. Praktisch bezig zijn versterkt de les enorm en houdt het ook interessanter. Ook de moderator heeft hier een belangrijke rol, met het op tijd en juist getimed vragen stellen van de cursisten. Cursisten gebruiken hiervoor de chat en kunnen de microfoon open zetten.
Wat in het begin tegenviel, maar gedurende de training al steeds beter ging, is het omgaan met de camera’s. Het is geen ramp om niet elke keer in de camera te kijken. Af en toe is prima. Tijdens een klassikale les kijk je ook niet iedereen continue in de ogen. Maar hier is wel mee te spelen. Op het juiste moment echt in de camera kijken kan helpen de boodschap intenser over te brengen. Dit vraag echter oefening. En die tijd is er.
Samengevat, lesgeven voor de camera is niet hetzelfde als voor de klas. Op de bestaande manier lesgeven voor de camera is zeker niet slecht en als startpunt ruim voldoende. Maar door je als instructeur bewust te zijn van de verschillen en daar je les op aan te passen, kun je tot veel gavere lessen komen. Ook daar is in de aankomende maanden ruim de tijd voor om aan te werken. En onderschat de repetities niet.
De rol van de cursist
Ook voor de cursist verandert er veel. In plaats van een gezellig samen zijn op de post tijdens een oefenavond, zit nu iedereen thuis. Achter een webcam. Kinderen in huis. De een met een headset, de andere met oortjes. Wat opviel bij deze sessie was de enorme discipline bij de deelnemers. De microfoons stonden keurig op mute en de chat is goed gebruikt voor het stellen van vragen. Dit was ronduit positief. Hierbij is de ondersteunende rol van een moderator ook belangrijk. De cursisten bepalen in een belangrijke mate het verloop van een interactieve sessie of oefenavond. Ook de cursist moet op een andere manier vragen stellen, opmerkingen maken en kennis delen. Het is van groot belang dit vast te houden.
De rol van de moderator
De moderator is degene die de vergader-software bedient en zorgt dat de oefenavond “technisch” goed verloopt. Bij deze setting is er voor gekozen om met een aparte moderator te werken. Hij of zij volgt wat er gebeurt. Heeft elke deelnemer bijvoorbeeld zijn of haar microfoon aanstaan? De moderator houdt in de gaten of er vragen binnenkomen via de chat en speelt deze vervolgens door naar de instructeur. Ook eenvoudige technische problemen en vragen over de gebruikte software konden door middel van de (private) chat opgelost worden, zonder dat dit de les stoorde.
Het is voor de instructeur erg lastig om ook de vragen via de chat in de gaten te houden. De moderator speelt hierin een belangrijke rol en kan de instructeur écht ondersteunen. Leerpunten voor de moderator uit deze sessie is het nog beter beheersen van de videostream en het uitzetten van de eigen webcam. Daarnaast zal de moderator zijn schermnaam moeten aanpassen, van de eigen naam naar “moderator”.
De rol van de technicus
In deze setting hebben we gekozen voor een multi-camera opname. Een heel groot deel van onze communicatie is non-verbaal. Met een multi-cameraregistratie kun je meer en beter gerichte non-verbale communicatie van de instructeur in beeld brengen. Ook geeft het de mogelijkheid om de juiste nadruk te leggen op het juiste moment. Wanneer breng je de PowerPoint in beeld, wanneer de explosiegevaarmeter zelf en wanneer de instructeur? Bovendien, welk deel van de instructeur dan? En op welk moment moeten er combinaties gemaakt worden?
We hebben geleerd dat dit zonder enige vorm van repetitie lastig is. Op het moment dat er goed geschakeld wordt tussen de diverse camera-posities, dan werkt het heel erg goed. Schakelen op het foute moment geeft een onrustig beeld en zorgt juist voor onbedoelde afleiding. Hier moet meer aandacht aan besteed gaan worden. Het inladen van kleine deelfilmpjes die van te voren zijn opgenomen kan meer rust geven. Hier gaan we absoluut verder in ontwikkelen, waaronder meer aandacht voor de repetities.
Wat echt goed ging was het grote scherm voor de instructeur, waarop hij de videostreams kon zien van alle deelnemers. Dit gaf steun en toch nog een beetje het gevoel om voor de klas te staan. Ook het gebruik van een aparte speaker, om heel gericht de audio van de deelnemers terug te laten komen in de studio, werkte erg goed.
De volgende stap
Vanuit de diverse rollen zijn de opnames van afgelopen woensdag teruggekeken. Er is op een goede manier kennis overgebracht van de instructeur naar de cursist. En dat is gaaf. Zeker gezien de beperkingen van deze tijd.
Maar de grootste verrassing zit hem misschien nog wel in het leerresultaat van alle overige betrokkenen: de instructeur, de moderator en de technicus. Door kritisch naar de beelden te kijken en open met elkaar het gesprek aan te gaan, worden zowel de lessen als de manier van overbrengen opnieuw (en letterlijk) tegen het licht aangehouden. Dit geeft ruimte voor reflectie. We zijn ervan overtuigd dat als alles straks weer bij het normale is, dat we deze lessen meenemen in de “normale” wereld.
Haak ook aan
Via onze speciale nieuwsbrief over vakbekwaam op afstand, ben je altijd als eerste op de hoogte van nieuwe inzichten. Schrijf je gratis en vrijblijvend in!
